وبلاگ شخصی عبدالرضا بختیاروند

صفحه ای برای تعامل بیشتر با طلاب و دانشجویان

وبلاگ شخصی عبدالرضا بختیاروند

صفحه ای برای تعامل بیشتر با طلاب و دانشجویان

وبلاگ شخصی عبدالرضا بختیاروند
بازدید کننده محترم؛
این وبلاگ برای ارتباط و تبادل اطلاعات علمی در زمینه های مختلف با «طلاب و دانشجویان کلاس هایم» بوده و الزاما "منعکس کننده دیدگاه های شخصی من" نیست.
تلاشم بر آن است که به خودم و دیگران یاد بدهم که حق طلب باشیم، هر چند باور به آن دشوار باشد.
برای دریافت فایل ها و اخبار مربوط به کلاس های من، به کانال درسی من به آدرس @darsha14 در پیام رسان های ایتا و تلگرام مراجعه کنید.
صفحه من در روبینو و اینستاگرام @abakhtiarvand
آخرین نظرات
  • ۹ فروردين ۹۶، ۱۹:۱۰ - سید مهدی
    متشکرم

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «سلطنت» ثبت شده است

يكشنبه, ۹ آبان ۱۳۹۵، ۱۱:۲۵ ق.ظ

چیستی استبداد در دیدگاه کواکبی

چیستی استبداد در دیدگاه کواکبی[1]

از نظر کواکبی[2]، «استبداد صفت حکمرانی است مطلق ­العنان که در امورات رعیت چنان‌که خود خواهد تصرف نماید، بدون ترس و بیم از حساب و عقابی محقق».

او منشأ استبداد را عدم التزام حکمران به معیارهای شریعت، قانون و یا ارادة ملت می‌داند؛ چه این حکمرانی فردی باشد، چه موروثی، یا از راه غلبه یا انتخاب و چه جمعی باشد و چه مشروطه. هرگاه حکمرانان به قانون گردن نگذارند و قانون­گذاران خود را در برابر ملت مسئول ندانند و ملت با نظارت و پرسش­گری و حسابگری آشنا نباشد، استبداد حاکم خواهد بود. جان کلام آنکه:‌

«سلطنت از هر قسمی که باشد از وصف استبداد خارج نشود تا در تحت مراقبت شدید و محاسبة بی­مسامحه نباشد».

در نگاه کواکبی، حتی اگر حکومتی عادل مورد پرسش و مؤاخذۀ ملت قرار نگیرد و مردم با غفلت و سستی خود، حکومت پاسخگو را به حال خود رها کنند، چنین حکومتی «با شتاب جامة استبداد در پوشد» و با گذشت زمان، آنگاه که چنین حکومتی از دو نیروی ترسناک «نادانی ملت» و «سپاه منظم» برخوردار باشد، از شر آن خلاصی نخواهند یافت.

حکمران مستبد، ارادة فردی و «باید‌ها» و «نبایدها»ی شخصی خود را بر ملت تحمیل می‌کند و چون هراس دارد از اینکه مردم آزادانه سخن بگویند و آزادانه حقوق خویش را مطالبه کنند، سکوت و خفقان را بر جامعه تحمیل می‌نماید. سخن کواکبی در این مورد، صریح و گویاست، آنجا که می‌نویسد:

«حکمران مستبد در امورات مردم به ارادة خویش حکومت نماید، نه به اراده ایشان، و با هوای نفسِ خود حکم کند در میان ایشان، نه به قانون شریعت؛ و چون خود، آگاهی دارد که غاصب و متعدی می‌باشد، لاجرم پاشنة پای خویش بر دهان میلیون‌ها نفوس گذارد که دهان ایشان بسته ماند و سخن گفتن از روی حق یا مطالبة حق نتوانند».



[1] منبع: مقاله «استبدادشناسی و دمکراسی‌خواهی در اندیشه‌های عبدالرحمن کواکبی»؛ دکتر علی سید محمودی ؛ اندیشه سیاسی متفکران مسلمان، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 1390، جلد دهم؛

[2] عبدالرحمن کَواکبی (زاده ۱۲۶۶ قمری در حلب، سوریه) در جهان عرب به عنوان یک انقلابی بزرگ و آزادی‌خواه شناخته می‌شود و از اندیشمندان ضد استبداد بود که با سلطه عثمانیان بر سوریه مبارزه می‌کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۹ آبان ۹۵ ، ۱۱:۲۵