بهانه غدیر در گرما بوده یا سرما!!!
جواب:
اولا: هیچ دلیل علمی قطعی برای نشان دادن میزان دمای هوا در روز غدیر در سرزمین غدیر خم آن هم در 1423سال پیش وجود ندارد. و آنچه درباره دمای آن روز گفته می شود همه از روی ظن و گمان و تخمین است و همانگونه که قرآن می فرماید ظن و گمان، شما را به حق و حقیقت نمی رساند.[1]
ثانیا: بر اساس قوانین هواشناسی، درجه حرارت هوا باید در زیر سایه و به دور از تابش نور خورشید محاسبه شود. و اگر با توجه به شرایط سرزمین غدیر، در زیر نور خورشید درجه حرارت محاسبه شود (یعنی همان حرارتی که مردم آن را در آن روز تجربه کردند) مسلما دمای هوا 7 الی 8 درجه گرمتر خواهد شد و دمای هوا به بیش از 40 درجه خواهد رسید.
ثالثا: طی کردن مسافتی چند کیلومتری به صورت پیاده آن هم در میان بیابان و زیر تابش نور مستقیم خورشید، در میان آن جمعیت صد هزار نفری، به طور طبیعی احساس گرما و حرارت بیشتری را در افراد ایجاد می کند.
رابعا: دمای هوا همواره امر یکسانی نیست و تغییرات هوایی همواره وجود داشته است. چه بسیار اتفاق افتاده که یک روز در زمستان هوا گرم شده و به عکس در تابستان هوا در اثر شرائطی مثل بارشهای آسمانی خنک شده لذا هیچ بعید نیست که در آن روز نیز گرمای هوا شدید بوده باشد.
امروزه نیز اگر دقت کرده باشید خلوت ترین وقت طواف، هنگامی است که آفتاب بالا آمده و اشعه تابان خورشید صحن مسجدالحرام را فرا گرفته باشد، این صحنه از تلویزیون قابل مشاهده است، داخل شبستانها و زیر سایه مملو از جمعیت است اما داخل صحن خلوت است، حتی در هنگام نماز جماعت نیز، جمعیت کمی اطراف کعبه است و این نیست جز بخاطر گرمی هوا، واین امر در بشتر اوقات سال قابل مشاهده است.
خامسا: بهترین شاهد در میزان گرما در آن روز، کسانی هستند که در آن جمع حضور داشته اند و با تمام وجود، شرایط موجود را درک نموده اند. آنها آن روز را اینگونه توصیف نموده اند:
الف:احمد در مسند روایت می کند:
«حَدَّثَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ أَبِی عُبَیْدٍ عَنْ مَیْمُونٍ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ زَیْدُ بْنُ أَرْقَمَ وَأَنَا أَسْمَعُ نَزَلْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِوَادٍ یُقَالُ لَهُ وَادِی خُمٍّ فَأَمَرَ بِالصَّلَاةِ فَصَلَّاهَا بِهَجِیرٍ قَالَ فَخَطَبَنَا وَظُلِّلَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِثَوْبٍ عَلَى شَجَرَةِ سَمُرَةٍ مِنْ الشَّمْسِ فَقَالَ أَلَسْتُمْ تَعْلَمُونَ أَوَلَسْتُمْ تَشْهَدُونَ أَنِّی أَوْلَى بِکُلِّ مُؤْمِنٍ مِنْ نَفْسِهِ قَالُوا بَلَى قَالَ فَمَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَإِنَّ عَلِیًّا مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَوَالِ مَنْ وَالَاهُ»؛[2] زید بن ارغم می گوید:همراه رسول خدا صلی الله علیه وآله در وادی ای به نام «خم» فرود آمدیم. پیامبر امر به نماز نمود ودر گرمای زیاد نماز را اقامه نمودند و بعد از آن خطبه ای ایراد نمودنددر حالی که برای حضرت به خاطر گرمای خورشید با پارچه ای بر روی درخت سمرة سایه بانی زده شد...
«هجیر» به سختی گرما گفته می شود و در این حدیث«من الشمس»،«مِن تعلیلیه»می باشد، یعنی بخاطر گرمای خورشید برای رسول خدا«صلی الله علیه وآله» سایه بانی درست کردند.
و از آنجا که سیرۀ آن حضرت دوری از هر امر اشرافی بود، فهمیده می شود که زدن سایبان به خاطر شدت حرارت آن روز بوده است.
ب:حاکم نیشابوری در مستدرک و طبرانی در معجم کبیر روایت نموده اند:
«حدثنا علی بن عبد العزیز ثنا أبو نعیم ثنا کامل أبو العلاء قال سمعت حبیب بن أبی ثابت یحدث عن یحیى بن جعدة عن زید بن أرقم قال : خرجنا مع رسول الله صلى الله علیه و سلم حتى أنتهینا إلى غدیر خم أمر بدوح فکسح فی یوم ما أتى علینا یوم کان أشد حرا منه فحمد الله وأثنى علیه وقال : یا ایها الناس إنه لم یبعث نبی قط إلا عاش نصف ما عاش الذی کان قبله وإنی أوشک أن أدعى فأحیب وإنی تارک فیکم ما لن تضلوا بعده کتاب الله ثم قام وأخذ بید علی رضی الله عنه فقال : یا أیها الناس من أولى بکم من أنفسکم ؟ قالوا : الله ورسوله أعلم قال : من کنت مولاه فعلی مولاه»؛[3]
یحیی بن جعده از زید بن ارقم روایت کرده است که همراه رسول «خدا صلی الله علیه وآله»به راه خویش ادامه مى دادیم تا به غدیر خم رسیدیم. در آن جا درختان بزرگی بود که رسول خدا«صلی الله علیه وآله» به آن درختان اشاره و امر نمودند، اصحاب زیر آن درختان را تمیز و مرتب ساختند و آن روز به اندازهاى هوا گرم بود که ما روز گرم و پر حرارتى را مانند آن روز ندیده بودیم. در آنجا بود که رسول خدا«صلی الله علیه وآله» به ایراد خطبه پرداخت. و پس از حمد و ثناى الهى، خطاب به مردم فرمود: هیچ پیامبرى مبعوث نمى شود مگر آنکه نیمى از مقدار زندگى پیغمبر پیشین خود را زندگی کرده باشد؛ طولى نمى کشد که دعوت الهى را اجابت مى کنم و دو اثر گران بار (یا گرانبها) در میان شما به جاى مى گذارم که اگر از خواسته و رویه آنان پیروى نمایید، هرگز به گمراهى گرفتار نخواهید شد: یکى کتاب خداست و دیگرى عترت من است.
سپس دست على«علیه السّلام» را گرفت و خطاب به مردم فرمود: اى مردم! چه کسى از جان و مال شما، از خود شما سزاوارتر است؟ گفتند: خدا و رسول خدا داناتر و اولی به جان و مال است آنگاه فرمود:«من کنت مولاه فعلىّ مولاه» .
ج:ابن مغازلی شافعی«483ه»در کتاب مناقب علی بن ابی طالب«علیه السلام»روایت نموده:
«عن زید بن أرقم أقبل نبی الله من مکةفی حجة الوداع حتى نزل«صلى الله علیه وآله وسلم»بغدیر الجحفة بین مکة والمدینةفأمر بالدوحات فقمّ ما تحتهن من شوک ثم نادى : الصلاة جامعة! فخرجنا إلى رسول الله«صلى الله علیه وآله وسلم» فی یوم شدید الحر ، وإن منا لمن یضع رداءه على رأسه وبعضه على قدمیه من شدة الرمضاء ...»؛[4] پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله»هنگام برگشت از حجة الوداع؛ به منطقه ای رسیدند به نام غدیر جعفه، پس اشاره وامر نمودند به درختانی، پس زیر آن درختان از خارو خاشاک جاروب گردید، سپس ندا دادند به نماز جامعه[5] وماخارج شدیم به همراه رسول خدا«صلی الله علیه وآله» در روز بسیار گرمی،که به خاطر شدت حرارت برخی ردای خود را به سر افکنده بودند، وبرخی ردای خود را زیر پایشان قرار داده بودند.
د) سعد الدین تفتازانی در کتاب اعتقادی خود«شرح المقاصد»به همین امر اشاره نموده است.
وی که از متکلمین بزرگ اهل تسنن است می‌نویسد :
« أما حدیث الغدیر فهو أنه علیه السلام قد جمع الناس یوم غدیر خم موضع بین مکة والمدینة بالجحفة وذلک بعد رجوعه عن حجة الوداع وکان یوما صائفا حتى أن الرجل لیضع رداءه تحت قدمیه من شدة الحر»؛[6]
اما حدیث غدیر، همانا رسول خدا«صلی الله علیه وآله»مردم را در روز غدیر خم در مکانی بین مکه و مدینه در جحفه جمع نمود، واین امر بعد از بازگشت از حجةالوداع بود، و آن روز، روزی بسیار گرم بود به گونه ای که از شدت گرما مردم ردای خود را به زیر پای خود افکنده بودند.
سادسا: واقعه غدیر مُسلّم ترین واقعه تاریخ اسلام است، که راویان اصل واقعه غدیر بالغ بر 700 نفر از صحابه و تابعین هستند، آیا امکان دارد 700 نفر بر دروغی توطئه کنند؟ عقل چنین چیزی را نمی پذیرد، و اگر بپذیرد آنگاه هیچ روایتی در تاریخ و فقه، و سیاست و غیره حجت نخواهد بود؛ زیرا این راویان در سلسله سند اغلب متون دینی مسلمانان وجود دارند، پس همه روایات اعتبارش را از دست خواهد داد.
بنابراین در اصل واقعه غدیر هیچ گونه تردیدی نیست و مساله ی دمای هوا نیز از فروعات و جزئیات آن است و موجب خدشه به اصل ماجرا نمی شود.
[1] النجم آیه 28: وَ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لا یُغْنی مِنَ الْحَقِّ شَیْئا؛ آنها هرگز به این سخن دانشى ندارند، تنها از گمان بىپایه پیروى مىکنند با اینکه «گمان» هرگز انسان را از حقّ بى نیاز نمى کند.
[2] . مسند الإمام أحمد بن حنبل ،ح19325، مؤسسة الرسالة.
[3] . المستدرک على الصحیحین،محمد بن عبدالله أبو عبدالله الحاکم النیسابوری،ح6272؛دار الکتب العلمیة – بیروت.المعجم الکبیر، سلیمان بن أحمد بن أیوب أبو القاسم الطبرانی،ح4986.مکتبة العلوم والحکم – الموصل.
[4] . مناقب ابن مغازلی شافعی،ح23
[5] . ظاهرا مراد از نماز جامعه غیر از نماز یومیه بوده است.
[6] . شرح المقاصد فی علم الکلام،التفتازانی، سعد الدین مسعود بن عمر بن عبد الله (متوفای ۷۹۱هـ) ، ج ۲ ، ص ۲۹۰، ناشر: دار المعارف النعمانیه - باکستان، الطبعه: الأولى، ۱۴۰۱هـ - ۱۹۸۱م.
منبع: http://mazaheb.ir/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE/105-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D8%AA/8806-%D8%B3%D8%A4%D8%A7%D9%84-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%BA%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%AE%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%9F
