حسن و قبح عقلی

مربوط به تدریس جامعه الزهرا قم

درس عقائد: جلسه پنجم: حسن و قبح عقلی

بحث حسن و قبح عقلی، مبنا و شالودۀ مبحث عدل الهی در کلام اسلامی است. پس قبل از بحث از عدل الهی، ادله مثبتین و منکرین حسن و قبح عقلی را مرور می کنیم.

تبیین قاعدۀ حسن و قبح عقلی

مفاد قاعده حسن و قبح عقلی دو چیز است:

حسن و قبح در مقام ثبوت: افعالی که از فاعل های آگاه و مختار صادر می شوند، در نفس الأمر از دو قسم خارج نیستند، یا صفت حسن دارند و یا صفت قبح.

حسن و قبح در مقام اثبات: عقل انسان به طور مستقل می تواند حسن و قبح برخی از افعال را تشخیص دهد.

 

توضیح بیشتر: افعال انسان دارای عناوین اولیه مثل (خوردن و آشامیدن، راه رفتن، دست تکان دادن و ... ) و نیز عناوین ثانویه مانند عدل، ظلم، استهزاء، دروغ و راست و .... هستند.

مفاد حسن و قبح عقلی این است که:

اولا: افعال فاعل های آگاه و مختار با توجه به عناوین ثانویه، در نظر عقل یا حسن هستند یا قبیح.

ثانیا: عقل انسان می تواند به طور مستقل برخی از این حسن و قبح را بشناسد و برخی دیگر را از طریق وحی و شرع می شناسد.

دو نکته مهم:

الف) قائلین به حسن و قبح عقلی، آن را به نحو موجبه جزئیه می پذیرند و منکرین، آن را به نحو سالبه کلیه نفی می کنند.

ب) منظور از حسن و قبح در اینجا، حکم عقل عملی است و نه حکم عقل نظری.[1] احکام عقل عملی، احکام حوزه انجام و فعل یعنی بایستنی ها و نبایستنی ها هستند.[2]

پایان ترم

با توجه به پایان ترم و شروع برنامه امتحانات و برنامه ریزی برای ترم جدید تا اطلاع ثانوی به وبلاگ مراجعه نمی کنم.

لطفا برایم پیام نگذارید.

جزوه نهایی درس عقائد خاصه 2/ قسمت اول

دریافت جزوه
حجم: 897 کیلوبایت

جزوه مبادی استدلال و صناعت برهان

این جزوه برای درس منطق قدیم (جامعه الزهرا س قم) ؛ ترم جاری تدوین شده است.

لطفا خواهشمند است غیر از طلاب محترمه کلاس، دیگران از دانلود جزوه خودداری کنند.

دریافت کنید

معرفی چند مقاله

معرفی چند مقاله در بحث «مخلوق بودن یا نبودن قرآن» و عصر محنت

اصول پنجگانه معتزله  -2عدل/ حدوث قرآن؛ آیت الله سبحانی

بررسی تطبیقی حدوث و قدم کلام خدا در اسلام و مسیحیت؛ پدیدآورده )ها( : افراسیاب پور،علی اکبر

بررسی تطبیقی دیدگاه خلق و بشری بودن قرآن (رویکرد معتزله و دکتر سروش)؛ جواد گلی.

عصر محنه در تمدن مسلمانان؛ پدیدآورده )ها( : رضایی،محمد

قابل دانلود در سایت نورمگز

اسلایدهای درس فقه 4 و 5 و 7

این اسلایدها، شامل دروس زیر می باشد که می تواند برای طلاب و نیز اساتید تدریس مفید باشد. (فایل های تکمیلی بعدا بارگذاری خواهد شد)

بیع، اجاره، شرکت، ضمان، حواله، قضا و.... که تاکنون در حوزه مجازی خواهران تدریس شده است.

دریافت کنید/ فقه 4

دریافت کنید/ فقه 5

دریافت کنید / فقه 7

براساس کتاب دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی (کتاب سطح سه)

وقتی حماقت انسان فضیلت می شود ....

«وقتی شعار جدایی دین از سیاست جا افتاد و فقاهت در منطق ناآگاهان غرق شدن در احکام فردی و عبادی شد و قهراً فقیه هم مجاز نبود که از این دایره و حصار بیرون رود و در سیاست «و» حکومت دخالت نماید، حماقت روحانی در معاشرت با مردم فضیلت شد. به زعم بعض افراد، روحانیت زمانی قابل احترام و تکریم بود که حماقت از سراپای وجودش ببارد و الا عالم سیاس و روحانی کاردان و زیرک، کاسه‌ای زیر نیم کاسه داشت. و این از مسائل رایج حوزه‌ها بود که هر کس کج راه می‌رفت متدین‌تر بود. یاد‌گرفتن زبان خارجی، کفر و فلسفه و عرفان، گناه و شرک به‌شمار می‌رفت. در مدرسه فیضیه فرزند خردسالم، مرحوم مصطفی از کوزه‌ای آب نوشید، کوزه را آب کشیدند، چرا که من فلسفه می‌گفتم. تردیدی ندارم اگر همین روند ادامه می‌یافت، وضع روحانیت و حوزه‌ها، وضع کلیساهای قرون وسطی می‌شد که خداوند بر مسلمین و روحانیت منت نهاد و کیان و مجد واقعی حوزه‌ها را حفظ نمود. علمای دین باور در همین حوزه‌ها تربیت شدند و صفوف خویش را از دیگران جدا کردند. قیام بزرگ اسلامی‌مان نشأت گرفته از همین بارقه است. البته هنوز حوزه‌ها به هر دو تفکر آمیخته‌اند و باید مراقب بود که تفکر جدایی دین از سیاست از لایه‌های تفکر اهل جمود به طلاب جوان سرایت نکند و یکی از مسائلی که باید برای طلاب جوان ترسیم شود، همین قضیه است که چگونه در دوران وانفسای نفوذ مقدسین نافهم و ساده‌لوحان بی‌سواد، عده ای کمر همت بسته‌اند و برای نجات اسلام و حوزه و روحانیت از جان و آبرو سرمایه گذاشته‌اند. اوضاع مثل امروز نبود، هر کس صددر‌صد معتقد به مبارزه نبود زیر فشارها و تهدیدهای مقدس‌نماها از میدان به ‌در می‌رفت، ترویج تفکر شاه سایه خداست و یا با گوشت و پوست نمی‌توان در مقابل توپ و تانک ایستاد و این‌که ما مکلف به جهاد و مبارزه نیستیم و یا جواب خون مقتولین را چه کسی می‌دهد و از همه شکننده‌تر، شعار گمراه‌کننده حکومت قبل از ظهور امام زمان - علیه السلام - باطل است و هزاران إن قُلت دیگر، مشکلات بزرگ و جان‌فرسایی بودند که نمی‌شد با نصیحت و مبارزه منفی و تبلیغات جلوی آنها را گرفت، تنها راه حل، مبارزه و ایثار خون بود که خداوند وسیله‌اش را آماده نمود»

منشور روحانیت حضرت روح الله.

جزوه «بررسی ادله خلافت خلفا سه گانه»

مربوط به درس عقائد خاصه؛ جامعه الزهرا (سلام الله علیها) قم

دریافت کنید
حجم: 847 کیلوبایت

چند شبهه مغالطه آمیز

1. «تاکنون فکر کرده ای که اگر در کشوری دیگر به دنیا می آمدی، شاید مسلمان نبودی!!»

2. «تاکنون فکر کرده ای دین تو میراث پدر و مادر و اجداد توست و اگر آنها مسلمان نبودند، تو نیز مسلمان نمی شدی!»

3. «آیا تاکنون فکر کرده ای که از پیامبری پیروی می کنی که 1400 سال پیش به کشور تو حمله کرد!!»

راه حل ساده و اجمالی

حل شبهه 1: این شبهه بر اساس این مبناست که اگر فردی به آیین کشورش پایبند باشد، کارش تقلیدی است و هر کار تقلیدی غلط است. بر این اساس همه مردم دنیا وقتی عاقل خواهند بود که علیه دین کشور خود شورش و سرکشی کنند. سخن صحیح آن است که در مورد باورها و عقائدت فکر کن؛ زیرا احتمال این موضوع وجود دارد که اعتقاد کشور تو درست نباشد. و این فقط یک احتمال است. زیرا چه بسا تحقیق کردید و متوجه شدی آیین کشور شما بهترین آیین ها و کامل ترین آنهاست. و نیز تکرار کار دیگران و تقلید از آنها باعث بدی یک کار نیست. آیا براستی اگر کسی در خوب بودن و مهربانی، از مهرورزان دنیا تقلید کند، کار اشتباهی کرده است. تقلیدی بد است که از کار زشت و خرافی صورت بگیرد و نه هر تقلیدی. مانند اینکه کسی بخواهد بدون مطالعه و از سر تقلید، دروغ های دیگران علیه دین و دینداران را تکرار کند!!!

استصحاب قهقری و اصل عدم نقل

منبع: شرح اصول استنباط ؛ ج‏2 ؛ ص284

2- استصحاب‏ قهقرى‏ و آن عبارتست از اینکه متیقین لاحق و مشکوک سابق است و ما مى‏خواهیم با استصحاب کردن حکم زمان لاحق را به زمان سابق بکشانیم مثلا یقین داریم که آقاى زید امروز عادل است ولى شک داریم که آیا دیروز هم عادل بوده یا نه؟ استصحاب کنیم عدالت را یعنى عدالت متیقن امروزى را به گذشته برگردانده و بگوئیم: انشاء الله دیروز هم عادل بوده.

سؤال اینست که آیا چنین استصحابى ارزش دارد یا نه؟

جواب: عمده دلیل ما بر حجیت استصحاب اخبار بود و خوشبختانه از روایات باب حجیت این استصحاب قهقرى مستفاد نیست و روایات عموما نص یا ظاهر یا اظهر هستند در استصحاب مصطلح و اگر برگردید و مرورى دوباره بر احادیث داشته باشید این سخن را تایید خواهید کرد.